-
1 чабып алу
1) отруба́ть/отруби́ть (кусок, часть от туши), руби́ть, наруби́ть (в каком-л. количестве)2) руби́ть ( некоторое время) -
2 чабу
I перех.коси́ть || косьба́печән чабу — коси́ть се́но
печән чабу вакыты — сеноко́сная пора́, вре́мя сеноко́са, косови́ца
- чабып үткәрү(печән) чабу машинасы — сенокоси́лка
- чабып ташлау
- чабып чыгу
- чабып яту II перех.1) руби́ть, отруби́ть, разруба́ть/разруби́ть || ру́бка2) выда́лбливать/вы́долбить (корыто, лодку)3) выруба́ть, проруба́ть (лёд, прорубь)•- чабып өзү
- чабып тору
- чабып төшерү
- чабып үтерү••III неперех.; разг.чапмаган да, юнмаган да — топо́рная рабо́та (букв. не ру́блено, не отёсано)
1) бежа́ть, бе́гать, нести́сь, мча́ться || беготня́; см. тж. йөгерүелга буена чабу — бежа́ть к ре́чке
куркудан бөтен көчкә чабу — нести́сь во весь дух от испу́га
әле анда, әле монда чабу — бе́гать туда́-сюда́
2) бежа́ть, скака́ть, мча́ться, нести́сь ( о лошади) || ска́чкаатка атланып чабу — скака́ть на ло́шади
3) перен. бежа́ть, нести́сь, мча́ться (о машине, поезде, времени)вакыт чаба — вре́мя бежи́т
машина урманга таба чапты — маши́на помча́лась к ле́су
4) разг. е́здить, разъезжа́тьрайоннан районга чабу — е́здить по райо́нам
5) перен. спеши́ть, торопи́тьсяярдәмгә чабу — спеши́ть на по́мощь
мәктәпкә чабу — торопи́ться в шко́лу
врач артыннан чабу — бе́гать за врачо́м
•- чабып йөрү
- чабып кайту
- чабып килү
- чабып китү
- чабып узу
- чабып үтү IV1) хлеста́ть, па́рить ( веником)2) ударя́ть/уда́рить (по щеке, по лицу); дать пощёчину3) уст.; диал. пра́здновать чтонардуган чабу — пра́здновать ма́ртовский Но́вый год ( по восточному календарю)
сабан чабу — пра́здновать Сабанту́й
V сущ.май чабу — пра́здновать Ма́сленицу
1) пола́, подо́л, фа́лды, низ оде́жды; см. тж. итәкбишмәт чабуы — пола́ бешме́та
чабулары ачылып китте — полы́ распахну́лись
2) клин, клинообра́зный крой (юбки, платья); см. тж. өлге 2)дүрт чабулы итәк — подо́л из четырёх кли́ньев
••чабудан тарту (тоту) — помеша́ть, не позво́лить де́лать что-л.; удержа́ть от соверше́ния чего-л.
чабуны җыеп йөрү — быть бди́тельным, осторо́жным
чабуына ябышу — увяза́ться за кем-л.
-
3 кишәрлек
сущ.полоса́, уча́сток; деля́нка (взятая, выделенная для обработки, жатвы, покоса, посева и т. п.)урман авызындагы печән кишәрлеген чабып алу — скоси́ть уча́сток поко́са у опу́шки ле́са
-
4 өзү
перех.1) рвать, обрыва́ть/оборва́ть, разрыва́ть/разорва́ть || обры́в, разры́вөзү - ул икегә аеру — рвать - зна́чит разорва́ть на́двое
җепне өзү — оборва́ть ни́тку
богауларны өзү — разорва́ть це́пи (око́вы)
тешләп өзү — откуси́ть
2) срыва́ть/сорва́ть (цветы, траву, плоды)3) размыка́ть/разомкну́ть || размыка́ниеэлектр агымын өзү — разомкну́ть электри́ческую цепь
теземне өзү — разомкну́ть ряды́ (шере́нгу)
4) воен. прорыва́ть/прорва́ть || проры́вдошманның фронт сызыгын өзү — прорва́ть ли́нию фро́нта врага́
5) перен. срыва́ть/сорва́ть, прерыва́ть/прерва́ть; остана́вливать/останови́ть || срыв (соглашения, дела, занятия и т. п.)бәйләнешләрне өзү — прерва́ть свя́зи (отноше́ния)
план үтәлешен өзү — сорва́ть выполне́ние пла́на
6) в знач. нареч.өзеп вня́тно, я́сно, категори́чно, убеди́тельноөзеп әйтү — сказа́ть категори́чно
•- өзеп алу••өзми дә куймый — надоеда́ть; постоя́нно повторя́ть (говори́ть) одно́ и то́ же
-
5 шытырдатып
нареч.1) см. шатырдатыпшытырдатып ерту — порва́ть, разорва́ть с тре́ском
шытырдатып сөйләп бирү — чита́ть наизу́сть без запи́нки
шытырдатып чабып чыктылар — в моме́нт скоси́ли
2) си́лой, наси́льно; принуди́тельно; обяза́тельношытырдатып тартып алу — отня́ть си́лой
шытырдатып имза куйдыру — наси́льно (си́лой) заста́вить подписа́ться
3) о́чень си́льно, кре́пкошытырдатып күзләрне йому — кре́пко зажму́рить глаза́
шытырдатып кысу — сжать о́чень си́льно
См. также в других словарях:
кыю — I. с. 1. Курку хәленә бирелми торган; батыр, тәвәккәл. рәв. Курыкмыйча, батырларча 2. Батырлык, тәвәккәллек белдереп торган. Кискен 4. Тартынмыйча, уңайсызланмыйча. III. КЫЮ – ф. Өстен кисү; кистереп алу. Чабу, чабып алу, кыйгачлап кисү; ую, уеп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җыю — I. 1. Кеше яки хайваннарны төрле урыннардан бер җиргә китерү, туплау. Чәчелеп яткан яки таралып урнашкан нәрсәләрне чүпләп җыйнау, бер савытка тутыру. Җыену, алып китү өчен әйберләрне җыйнау 2. Әкренләп, берәмләп туплау, булдыру һәм күбәйтү.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бөтерү — 1. Арлы бирле әйләндерү. Тизлек белән әйләндерү 2. Бер уңайга әйләндереп кату (мунчала һ. б. ш. тур.). Бөтеркәләр (1) ясау, бөдрәләү 3. Бөгәрләп йомарлау капчыкны бөтереп кесәсенә тыкты 4. Җитез һәм көчле хәрәкәт белән урап алу, каршылыксыз итү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
корык — 1. Чабып барган атны яки кыргый хайванны эләктереп аулау өчен бер башына элмәкле бау тагылган озын колга. Гомумән колга, озын киртә 2. иск. Борынгы сугышларда дошманны ат өстеннән егып әсирлеккә алу өчен кулл. бер башы элмәкле бау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ярауландыру — Атны чабышка әзерләү (махсус ашату, тәрбияләү, ерак араны чабып әйләнергә алып чыгу) 2. Кызу йөргәннән яки ерак юлдан, авыр эштән соң йөртеп әкренләп суыту, тирен катыру (атның). Гомумән хәл алу, ял итеп көч туплау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яраулау — Атны чабышка әзерләү (махсус ашату, тәрбияләү, ерак араны чабып әйләнергә алып чыгу) 2. Кызу йөргәннән яки ерак юлдан, авыр эштән соң йөртеп әкренләп суыту, тирен катыру (атның). Гомумән хәл алу, ял итеп көч туплау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
